گیاهی است یکساله که ارتفاع آن بالغ بر یک متر می باشد. قسمت فوقانی ساقه پوشیده از کرک، ولی قسمت تحتانی عاری از کرک می‌باشد. برگ‌های آن در قاعده‌ی ساقه به‌صورت متناوب ولی در انتهای ساقه متقابل است. گل‌های آن به‌صورت منفرد در کناره‌ی برگ‌های انتهایی ظاهر می‌گردد. میوه‌اش کپسول و محتوی آن دانه‌های کوچک می‌باشد.
قسمت مورد استفاده‌‌ی کنجد دانه‌های آن است که روغن کنجد از آن استخراج می شود. از کنجد به تناسب نوع آن، 38 تا 50 درصد روغن استخراج می گردد.
روغن کنجد مرکب از 75 تا 80 درصد از گلیسیریدهای چرب مایع ( اولئیک و لینولئیک ) و 15درصد از گلیسیریدهای اسیدهای چرب جامد ( پالمیتیک و استئاریک و آراشیدیک )، 1 درصد لسیتین است. از روغن کنجد ماده ای به نام سزامین به‌دست می‌آید. ماده‌ی دیگری که در روغن کنجد یافت شده سزامولین می باشد.
مصارف صنعتی
حلال در صنایع آرایشی و بهداشتی * صنایع داروسازی * مناسب برای مصارف خانگی و پخت‌ و پز * ماساژ درمانی
خواص درمانی
سرشار از آنتی اکسیدان و ضد سرطان * جلوگیری از تصلب شرایین* مناسب برای بیماران مبتلا به دیابت، فشار خون و چربی * حاوی ویتامین E و اسید های چرب مفید اشباع