میخک Clove

نام علمی: Eugenia caryophylata

این گیاه بومی جزائر اندونزی و اقیانوسیه است که امروزه به عنوان یک گیاه دارویی در سراسر دنیا به خصوص ماداگاسکار، پاکستان، هند، ویتنام، افغانستان و سریلانکا کشت می شود. نام لاتین این گیاه برگرفته از کلمه کلو بوده که به مع نای ناخن است و وجه تسمیه آن به دلیل شباهت گل های خشک این گیاه به ناخن می باشد. درخت میخک هرمی شکل و همیشه سبز با ارتفاع 12-8 متر می باشد و در آب و هوای گرمسیری رشد می کند.

اسانس میخک

از نظر ترکیبات شیمیایی میخک دارای مقدار قابل توجهی اسانس روغنی فرار است. 90-80 درصد اسانس میخک از ترکیبی به نام اوژنول تشکیل شده است. از جمله دیگر ترکیبات شیمیایی فعال در این اسانس می توان به استیل اوژنول، بتاکاریوفیلین، وانیلین، اسیدکرات گولیک، تانین، گالوتانیک اسید، متیل سالسیلات اشاره کرد. فلاونوئیدهای موجود در این اسانس کامپفرول و اوژنتین بوده و تری ترپنوئیدهای آن شامل اولئولنیک اسید، استیگماسترول، کامپسترول می باشد.

کاربردهای اسانس میخک

علاوه بر مصارف عمده اسانس میخک در صنایع غذایی همانند صنعت تولید آدامس، نوشیدنی ها و آب نبات های رژیمی، اسانس میخک به دلیل دارا بودن ترکیبات ضدعفونی کننده قوی در بسیاری از مصارف پزشکی و دندانپزشکی کاربرد دارد. زیرا پاتوژن های قارچی و باکتری های بیماری زا به خصوص در دهان و دندان توسط ترکیبات این اسانس از بین می روند.

مطالعات اخیر دانشمندان نشان داده است که این اسانس در درمان تهوع و مشکلات گوارشی تأثیر قابل توجهی دارد.

همچنین عطر و آرومای مخصوص میخک موجب شده است تا به طور گسترده در تهیه انواع لوسیون ها، کرم زیبایی، صابون، خمیردندان و آفت کش ها مورد استفاده قرار گیرد.

منبع: کتاب بیوشیمی و فارماکولوژی اسانس های گیاهی/ میترا حمزه لوئی